Pandemi süreciyle birlikte dünya üzerindeki insanların hayatlarında köklü değişiklikler oldu. Bu değişikliklerin en başında internette geçirilen zamanda ve interneti kullanma biçimimiz de meydana geldi. Tüm iş yapış şekilleri, mizah anlayışımız ve gündemimiz tamamen değişti. Dolayısıyla daha önceki yıllarda az çok standart tahmin edilebilen trendler, yerini artık pandemi ve pandemiye verdiğimiz tepkilere göre oluşan trendlere bıraktı. Markalarda bu çerçevede tüm iletişim planlarını değiştirmek zorunda kaldı ve hala dinamik bir şekilde değişim devam ediyor.
Daha önce ağzımızdan düşürmediğimiz dinamik değişim hiç bu kadar içini doldurmamıştı. Gündemin içerisinde yer kapmak isteyen markalar her an yeni bir iletişim stratejisiyle gündem de kalmak için bir uğraş içerisindeler.
Pandemi etkileriyle birlikte 2021 yılında dijital pazarlamanın seyrini değiştirecek bazı sosyal medya trendlerini şu şekilde sayabiliriz:
5T modeli ile Markaların Pandemi politikası
Temassız Seçenekler, Temizlik, Topluluk Kuralları, Tüketiciye eğlence odaklı yaklaşım ve Teşvik etme çabaları markaların 2021 iletişim planlarında var olmaya devam edecek. Markalar ve kurumlardan, tüketicilerinin içinde bulunduğu durumun ve psikolojinin farkında olduğunu gösteren ve bunları birlikte aşacaklarına dair olumlu değişime teşvik etmeye yönelik yaklaşımlar göreceğiz. Temassız ödemeyi ön plana çıkaran seçenekler, topluluk kuralları, temizlik ve Covid-19 ile ilgili bilgi aktarımıyla kitlesine önderlik eden sağlıkçı yaklaşımlar ve tüketicisiyle arasındaki bağlılığı geliştirmek için oluşturulmuş eğlenceli içerikler müşteri ve markası arasındaki bağlılığı geliştirmeye ve kalıcı hale getirmek için izlenecek yollar olacak.
2020 yılında yapılmış olumlu değişimi en iyi teşvik eden kampanlardan biri #MoveWhatMatters kampanyasını bir örnek olarak gösterebiliriz. Herkesin evinde kalmasının gerekli olduğu bir zamanda insanları hareket ettirmeye dayalı bir şirket bu olaya nasıl yaklaşırdı? Tabi ki de önce güvenliği belirterek.
Videoda ‘bu video hareket etmiyor’ Sen de hareket etmemelisin deniliyor.
Ayrıca şirket yaptığı kampanyanın altını doldurarak ‘hareket etmeyi’ asla bırakmadı. Uber sürücüleri, sağlık çalışanlarına, yaşlılara ve muhtaç insanlara 10 milyon ücretsiz yolculuk ve yemek sağladı.
Mizah İçerikli Görsel Paylaşımları ve Kampanyalar Artacak
Tüm dünyada pandeminin, siyasetin, ekonominin ve haber kanallarının toplum üzerinde oluşturmuş olduğu psikolojik baskı insanlarda kendisini dışa vurum olarak mizahla gösterdi. Mizah içerikli post paylaşımları oldukça artış gösterdi. Talkwalker’ın yaptığı araştırmaya göre bu mizah içeriklerinin Covid-19, ekonomi ve siyaset ağırlıklı olması 2020 yılını düşündüğümüzde toplumun mizaha yöneldiği bu alanları daha da anlaşılır kılıyor.
2021 yılında uzmanların pandemiyle ve ekonomiyle mücadelenin devam edeceği bir yıl olarak ön gördüğünü düşündüğümüzde bu içeriklerin 2021 yılında da artış göstermesi bekleniyor.
Nostaljiye verilen önem artacak
İnsanların 2020 yılında yaşadığı olumsuz olayların neticesinde bir nevi eskiyi hatırlama ve eskiye olan özlemde arttı. Örneğin, sosyal medya kampanyalarımızda, eski hizmetlerimizi anacak canlı etkinlikler düzenleyebilir, eski kültür referanslarına dayalı içerikler üretebilir sık sık #tbt içeriklerine yer verebiliriz. Aşağıda 2020 yılında yapılmış birkaç nostalji kampanyasına örnek verelim.
Aşağıdaki ekranda Airbnb’nin 90’lar temalı nostaljik kampanyasını görüyoruz. Kampanya linki için tıkla. Dünya çapında satış rekorları kıran video mağazaları, biri hariç (BLOCKBUSTER) tümü kapandı. Airbnb, insanlara geceyi bu son video mağazasında geçirme fırsatı sunmaya karar veriyor.
Aşağıdaki görselde Gatorade’in paylaşımını görüyoruz. Canlı olarak izleyemediğimiz spor müsabakalarını düşündüğümüzde bu özlemi gidermek için “The Last Dance” kısa sürede yılın spor etkinliği oldu. Zamanı geri çevirmek için Gatorade NBA ile ortaklık kurdu ve 1998 Finalleri’nin 6. Maçını Twitter’da yayınladı. Gatorade, Twitter kullanıcılarına çok ihtiyaç duydukları büyük spor anını, ikonik “Be Like Mike” reklamlarını da izleyiciye sundu.
Mesajlaşma uygulamalarının kullanımı ve karşılıklı diyalog artacak.
Pandemi döneminde markaların İnstagram ve Youtube üzerinden canlı yayınlarla müşterileriyle etkileşime geçtiğini ve soru cevap şeklinde müşterileriyle iletişim kurduklarını sık sık görmüşüzdür. Sosyal medyada markalar satışı ikinci planda tutarak müşterilerine yakınlaşmak, gündemde olmak ve konuşmalar yaparak gerçek bağlantılar kurmak peşinde. Markalar bu şekilde sosyal ağlarını güçlendirmekte ve akılda kalıcılığı sağlamaktadır.
Ayrıca, şirketler insanlarla diyaloğu geliştirmek ve müşterilerin markalara kolay ulaşılabilirliğini sağlaması için mesajlaşma uygulamalarını sosyal medya iletişim planlarına eklemelidir. Yine bu konuda 2020 yılında markaların Whatsapp, Messenger ve Chatbot kullanımlarına verdiği önem göz önüne alındığında 2021 yılında da bu kullanımın önem kazanarak artması muhtemel gözüküyor.
Oyunlaştırmanın önemi gittikçe artacak
İnsanlar evlerinde kendilerini oyalayacak ve zaman geçirecek uygulamalara yönelimi oldukça arttı. Sosyal medya ve oyunların birbirlerini en iyi tamamlayan araçlar haline geldi. 2021 sosyal medya kampanyalarında oyunları baz alan kampanyaların artışını göreceğimiz bir yıl olacaktır.
Pandemi dönemiyle beraber oyun sektörü rekorlar kırarken ‘oyun’ olayına yönelik birtakım kampanya veya içerikler üretilebilir. Örneğin, oyun oynarken tüketilen yiyecek ve içecekler, oyun koltukları, teknoloji ekipmanları ve oyun esnasında oluşan duygulara yönelik içerikler vs.
Facebook, Twitter, İnstagram, Youtube, Whatsapp ve Tiktok altısı güçlenecek
Facebook, Twitter, İnstagram, Youtube, Whatsapp ve Tiktok dörtlüsü 2020’de pandemi sürecinde topluma uyum sağlamayı başardılar. Kanalların geliştirdikleri yeni uygulamalar, işletme destekleri, canlı yayın altyapıları ile insanların en çok zaman geçirdikleri uygulamalar oldular. 2021’de de bu mecralar tüm değişimlere uyum sağlaması bekleniyor.
Tiktok’un kullanıcı deneyimini arttırmak için geliştirdiği yeni filtreler, İnstagramda son güncellemelerle birlikte Mağaza ve keşfet koleksiyonları, birden fazla katılımcıyı destekleyecek canlı yayın akışları, Facebook’ta oda şeklinde canlı yayın seçenekleri, işletmelerin kolay iletişim seçeneği ile Whatsapp kullanımlarının artması ve Whatsapp işletmenin ön plana çıkması ve Whatsapp reklamlarının yaygınlaşması, Twitter’a hikaye özelliklerinin ve canlı yayın seçeneklerindeki gelişmeler kanalların 2021 değişimine çoktan ayak uydurmaya başladıklarını bizlere gösteriyor.
Diğer bir hususta İnstagram ve Facebook’un sosyal medya kanallarında satışı arttırmak odaklı uygulamalara önem vermesi 2021’de sosyal alışverişin ön planda olacağını görmek mümkündür.
Sahte haberlerle mücadele tam gaz devam edecek
İnstagram yayınladığı yeni rehberinde bize açıkça gösteriyor ki sahte haberlerle mücadele, sosyal platformların en önem verdiği hususların başında olacak. Youtube’un aşı karşıtı yalan haberleri içeren videoları kaldırması, İnstagram’ın pandemiyi kötüye kullanımı engellemek için temizlik ve dezenfektan satışını içeren görsellerin kaldırması, aşı karşıtı yanlış bilgileri kaldıracağını duyurması yine aynı şekilde Twitter’ın uyguladığı bazı politikalar bunlara örnek gösterilebilir.
Yukarıda anlattığımız hususlar markamız için her zaman gerçeği söylemenin önemini bizlere gösteriyor. Marka itibarını korumak önemli huşuların başında gelecektir. Yalan yanlış haberler yayan kanalların aşağıya çekildiğini ve ayakta kalamayacağını görebiliriz.
Akıl, beden sağlığı, sosyal adalet ve çevre duyarlılığı hususlarında bilinçlilik artacak
İnsanların pandemi dolayısıyla evlerinde uzun zaman geçirmeleri ve günlük hayatın telaşından uzaklaşmalarına insanların kendilerine daha çok vakit ayırmalarına, doğanın ehemmiyetine, mülteciler, açlık sıkıntısı ve hayvan hakları gibi konularda sosyal adalete önem vermeye başlamasına ve daha çok sorgulamalarına neden oldu.
İnsanların evlerinde hareketsiz kalmaları evde fitness uygulamalarının ve akıl sağlığına yönelik wellbeing uygulamalarına olan ilginin artmasına neden oldu. Ayrıca dört duvar arasında kalan insanların doğanın önemini daha çok anlamasına, sosyal mecralarda geçirilen vaktin artmasından dolayı sosyal adalet konularına ilgi de giderek arttı.
Markaların 2021 yılında insanlarla iletişime geçmek ve onlarla güçlü bağlantılar kurmak için sosyal adalet, akıl sağlığı ve çevresel konulara daha duyarlı hale gelmesi gerekiyor. İnsanlar sosyal adalet ve insan sorunlarıyla ilgilenen markaları daha çok arıyor olacaklar. Bu nedenle sosyal medya mecralarında bu konularla ilgili paylaşımlar ve kampanyalar daha sık düzenlenmeli ve önemsenmelidir.
İnfluencer etkisi artacak
Tüketici satın alma döngüsü pandemi dolayısıyla tamamen değişti. Tüketiciler daha niş alanlara, daha kolay diyalog kurabileceği ve güvenebileceği İnfluencer denilen kişilere ve butik işletmelere yöneldi. Tüketiciler artık markadan çok insan arıyorlar. İnfluencer’ların oluşturdukları kitlelerde aitlik ve güven hissi insanlara daha kolay satın alma davranışına yönlendirebiliyor.
İnfluencer’lar ile çalışmak 2021 yılında büyük küçük tüm markalar için daha da önemli hale gelecek. Bunlardan dolayı içerikleri dikkatli bir şekilde oluşturmak ve hedef kitleye doğru bir şekilde sunacak şekilde hazırlamak ve doğru İnfluencer’larla çalışmak sosyal medya pazarlamacıları için önemli bir durum olacak.
2021 Dönüşümler Yılı Olacak
Kurumlarda ve şirketlerde uzun zamandır masada olan yapılması çok zor olan birçok plan ve projenin 2020 yılında çok hızlı bir şekilde hayata geçirildiğine şahit olduk. Bu dönüşümler 2021 yılında da birçok alanda devam edecek.
Markalar artık tüketicilere sadece sunduğu hizmet veya ürünlerle değil tüketicilerin hayatına kattığı değerlerle ön plana çıkacak.
Hayatta kalma iç güdüsünün yükseldiği son zamanlarda kozmatikten gıdaya kadar pek çok alanda vitamin destekli ürünlerin yükselişini görüyoruz. Temizlik sektöründe ise bakteri ve virüslerle savaşırken insan sağlığına da zarar vermeyecek içerikler önem kazanıyor.
Bağışıklık sistemini güçlendiren ürünler ön plana çıkarılmalı, mümkün oldukça içerikler sağlığı ve vitaminleri baz alan yanlara değinmeli, taze ürünlerin satıldığı reyonların çeşitlilik, tazelik üzerine sunum yapmalıdır.
Birçok kullanıcı için teknolojilerin kullanımı hastane ve doktorlara ulaşamayan veya uzaktan muayeneyi tercih edenler için alternatif çözümler sunuyor.
Pandemi sürecinde maddi sorun yaşayan insanların artması ikinci el pazarını da büyüyen bir sektör haline getiriyor.
65 yaş üstü insanların teknoloji kullanımları pandemiden önce daha sınırlıyken pandemi sonra daha aktif katılım gerçekleşmeye başladı. Yaşlı insanların anlayacağı şekilde ‘kolay ve basit’ anlatımlı içeriklere ve yönlendirmelere ihtiyaçları var. Yaşlıların evde zaman geçirmelerine yönelik uygulamalar, basit tariflerle yemek yapma, online alışverişi kolaylaştıracak ipuçları ile içerik olarak sosyal medya sayfalarınızı zenginleştirebilirsiniz.
Abdulkadir Demir
Sosyal Medya iletişim Uzmanı
